De zweetdruppels parelen op het rode voorhoofd. De knokkels zien wit op het stuur van dit vliegtuig. Na zware turbulentie en een brand in de motor is de situatie onder controle maar dit lukte alleen maar omdat beide piloten samengewerkt hebben en keurig de checklisten hebben doorlopen. Zoals ze getraind zijn.
Nu is het zaak om het vliegtuig veilig aan de grond te krijgen, voordat de brandstof op is. In de huidige matige weersomstandigheden is dat nog een behoorlijke uitdaging die veel vergt van beiden. Op het laatste moment zien ze de baan en maken een veilige landing. Opgelucht zetten ze het vliegtuig stil. Het werk zit erop en de deur van de simulator zwaait weer open.
Dit soort (gesimuleerde) scenario’s spreken we als piloten vaak met elkaar door. Hoe zijn we in deze situatie gekomen? Wat hebben we gedaan en wat hadden we kunnen doen? Wat kunnen we hiervan leren?
Als bovenstaande piloten wordt gevraagd waarom ze geen gebruik hebben gemaakt van de autopiloot kijken ze elkaar vragend aan. De autopiloot had hen goed kunnen helpen. En de landing was daardoor een stuk makkelijker geworden!
Ze reflecteren op de situatie en (h)erkennen dat ze zo opgingen in de procedures en de tijdsdruk dat ze op geen enkel moment nog hebben gedacht wat hen had kunnen helpen.
Uitzoomen, oftewel even de gehele situatie proberen te overzien in plaats van meegezogen te worden in details, kan niet alleen nieuwe (nuttige!) inzichten geven maar kan ook de benodigde rust weer terugbrengen in een cockpit. En niet alleen in een cockpit; ook in het dagelijkse leven kan even uitzoomen van de situatie waar je in bent beland, oog houden op het doel, je helpen om de juiste keuzes te maken.